Επίκουρος Καθηγητής Οφθαλμολογίας
Διευθυντής Οφθ/κής Κλινικής
St. James Hospital, Leeds, Μεγάλη Βρετανία

Όγκοι κόγχου

Τι είναι ο οφθαλμικός κόγχος;

Ο οφθαλμικός κόγχος είναι μια ανατομικά πολύπλοκη δομή που περιέχει το μάτι, τους εξοφθάλμιους μύες που κινούν το μάτι, λίπος και αγγειακούς, νευρικούς, εκκριτικούς και συνδετικούς ιστούς. Ο κόγχος με την ευρύτερη έννοια περιγράφει την κοιλότητα που περιέχει δομές που είναι απαραίτητες για την οφθαλμική λειτουργία και την οστεώδη αρχιτεκτονική που τους περιβάλλει. (βλ. εικόνα)

Ποια είναι τα συμπτώματα ενός όγκου στον κόγχο;

Δεδομένου ότι ο κόγχος είναι μια σχετικά μικρή ανατομική περιοχή με ελάχιστο πλεονάζων χώρο, βλάβες που καταλαμβάνουν χώρο οι οποίες αυξάνουν τον όγκο του κόγχου μπορεί να οδηγήσουν σε πρόπτωση του βολβού (εξόφθαλμος) και μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την οπτική λειτουργία και την λειτουργία των μυών που κινούν το μάτι. Επομένως, οι όγκοι του κόγχου μπορούν να προκαλέσουν διπλωπία, μείωση ή ακόμη και απώλεια της όρασης.

Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι όγκοι στον κόγχο;

Όλες οι ανατομικές δομές του κόγχου μπορεί να οδηγήσουν σε νεοπλασία. Άμεση επέκταση από γειτονικές ανατομικές δομές, λεμφοϋπερπλαστικές διαταραχές, και αιματογενή μετάσταση προκαλούνται σε δευτεροπαθή προσβολή του κόγχου.

Όγκοι κόγχου στην παιδική ηλικία

-  Τα τριχοειδικά αιμαγγειώματα είναι οι πιο συχνοί όγκοι του κόγχου που παρατηρούνται στα παιδιά. Γεμάτοι από αγγειακό ενδοθήλιο και περικύτταρα, αυτοί οι ιστολογικά καλοήθεις βλάβες εκδηλώνονται κατά τη γέννηση ή εντός των 3 πρώτων μηνών της ζωής, μεγαλώνουν ταχύτατα, και αρχίζουν να προκαλούν συμπιεστικά φαινόμενα από την ηλικία του 1 έτους. Άλλες καλοήθεις βλάβες του κόγχου περιλαμβάνουν τις δερμοειδείς κύστεις, τα λεμφαγγειώματα και τους ιστιοκυτταρικούς όγκους.

-  Το ραβδομυοσάρκωμα είναι η πιο συχνή πρωτοπαθής κακοήθης πάθηση του κόγχου στα παιδιά. Αυτές οι καταστροφικές βλάβες εμφανίζονται συνήθως σε παιδιά μικρότερα των 2 ετών ή μεγαλύτερα των 6 ετών, και έχουν μια προτίμηση για τον άνω ρινικό κόγχο.

-  Τα νευροβλάστωμα, το σάρκωμα Ewing, ο όγκος του Wilms, και η λευχαιμία είναι οι πιο συχνές μεταστατικές βλάβες του κόγχου που πλήττουν τα παιδιά. Άλλες κακοήθεις αλλοιώσεις περιλαμβάνουν το λέμφωμα Burkitt και το κοκκιοκυτταρικό σάρκωμα.

Όγκοι κόγχου στους ενήλικες

Στους ενήλικες, τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα είναι οι πιο συχνοί όγκοι του κόγχου. Η αξονική τομογραφία αποκαλύπτει μια στρογγυλή, έγκλειστη, καλά-περιγεγραμμένη βλάβη. Αυτές οι βλάβες συνήθως είναι καλά ανεκτές από τον ασθενή και αντιμετωπίζονται με συντηρητική θεραπεία εκτός αν παρατηρηθεί απώλεια στην όραση ή στο οπτικό πεδίο.

Πώς αντιμετωπίζονται οι όγκοι στον κόγχο;

Η απόφαση για τη χειρουργική επέμβαση λαμβάνεται όταν είναι απαραίτητη η βιοψία για τη διάγνωση της πάθησης ή όταν η βλάβη άμεσα ή έμμεσα επηρεάζει δυσμενώς το μάτι ή την όραση. Για παράδειγμα, σε έναν ασθενή με μια βλάβη στον επιπεφυκότα δίκην κηλίδας σολομού, απαιτείται χειρουργική βιοψία για να βοηθήσει στη διάγνωση και στον τύπο της υποτιθέμενης λεμφωματώδους βλάβης (λέμφωμα). Άλλες βλάβες ασκούν τις καταλυτικές τους επιδράσεις μέσω του όγκου τους, και η μείωση των βλαβών αυτών είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της ακεραιότητας του κόγχου. Σε άλλες περιπτώσεις, η συμπίεση του οπτικού νεύρου απαιτεί αποσυμπίεση των περιεχομένων του κόγχου (αποσυμπίεση κόγχου). Σε γενικές γραμμές η εμφάνιση ενός όγκου στον κόγχο συνήθως απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση με σκοπό την αφαίρεσή του και επίσης τη διενέργεια βιοψίας για να τεθεί η διάγνωση ιστολογικά.

Newsletter