Ανοφθαλμικός κόγχος

Ορισμός

Η απουσία του ματιού και του οφθαλμικού ιστού από τον κόγχο.

Αιτιολογία

Ο ανοφθαλμικός κόγχος συναντάται σε συγγενείς (εκ γενετής) παθήσεις (π.χ. μικροφθαλμία, ανοφθαλμία) ή μετά από αφαίρεση του οφθαλμού (εκκένωση ή εξόρυξη βολβού). [βλ. εικόνα]

Εικ. Ανοφθαλμικός κόγχος μετά από εξόρυξη δεξιού βολβού

Συμπτώματα

Παραμόρφωση μπορεί να προκύψει από το έλλειμμα όγκου. Ένα εμφύτευμα κόγχου, ή αλλιώς «μπίλια», συνήθως τοποθετείται τη στιγμή της εκκένωσης ή της εξόρυξης. Μια οφθαλμική πρόθεση τοποθετείται στη συνέχεια. Σε περίπτωση απουσίας ενός εμφυτεύματος ή με την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος μικρού μεγέθους, μπορεί να προκύψει μια πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο συρρίκνωσης κόγχου μετά από εκκένωση /εξόρυξη (PESS) και εκδηλώνεται με ενόφθαλμο, βαθιά αύλακα στο βλέφαρο, πτώση, εκτρόπιο ή εντρόπιο και συρρίκνωση του κάτω / άνω κολπώματος. 
Οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε εξόρυξη / εκκένωση μπορεί να έχουν προβλήματα που σχετίζονται με τον κόγχο, όπως:

• Ευαισθησία στην οφθαλμική πρόθεση (τεχνητός οφθαλμός)
• Εν τω βάθει παραμόρφωση της άνω βλεφαρικής αύλακας, δηλαδή το μάτι φαίνεται βυθισμένο πάνω από το άνω βλέφαρο
• Ρηχά κολπώματα, δηλαδή η αύλακα μεταξύ των βλεφάρων και των εν τω βάθει ιστών είναι πολύ ρηχή για να υποστηρίξει μια οφθαλμική πρόθεση
• Συρρίκνωση του κόγχου δυσχεραίνει τη διατήρηση μιας οφθαλμικής πρόθεσης στη θέση της

Ποιες θεραπείες υπάρχουν για τον ανοφθαλμικό κόγχο;

Ανάλογα με το υποκείμενο πρόβλημα, μπορεί να ακολουθηθεί η αντίστοιχη θεραπεία:

• Aντιαλλεργικά κολλύρια και τεχνητά δάκρυα σε περίπτωση κνησμού / ερεθισμού.
• Χειρουργική επέμβαση για να αυξηθεί ο όγκος του κόγχου και ανακατασκευή των κολπωμάτων (π.χ. ένθεση δευτεροπαθούς εμφυτεύματος κόγχου ή μεταμόσχευση βλεννογόνου).