Κύστη βλεφάρου (χαλάζιο)
Τι είναι μια κύστη βλεφάρου, και ποιες είναι οι βασικές αιτίες;
Τα βλέφαρα περιέχουν ειδικούς αδένες (μεϊβομιανοί αδένες) που παράγουν τη λιπώδη στοιβάδα των δακρύων (έλαιο) και παροχετεύουν τις εκκρίσεις τους επάνω στην επιφάνεια των ματιών, και είναι απαραίτητοι για την αποφυγή της γρήγορης εξάτμισης του δακρυϊκού φιλμ.
Εάν οι πόροι των μεϊβομιανών αδένων κλείσουν, η προκύπτουσα συλλογή των ελαίων μπορεί να λειτουργήσει ως «ξένο σώμα» με αποτέλεσμα μία φλεγμονώδη αντίδραση και ένα ραγδαίο ερυθρό εξόγκωμα στο βλέφαρο. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν υπάρχει φλεγμονή που σχετίζεται με τα χείλη των βλεφάρων (βλεφαρίτιδα). Περιστασιακά μπορεί να υπάρχουν δύο ή περισσότερες τέτοιες κύστεις σε ένα μόνο βλέφαρο, και περισσότερα από ένα βλέφαρο μπορεί να εμπλέκονται. Με τον καιρό, η φλεγμονή τείνει να υποχωρεί αυτόματα, αφήνοντας ένα μικρότερο αλλά πιο συμπαγές εξόγκωμα στο μέγεθος μπιζελιού στο βλέφαρο που ονομάζεται «χαλάζιο» ή «κύστη του μεϊβομιανού αδένα» (βλ. εικόνα). Τέτοια εξογκώματα ή κύστεις μπορεί να συρρικνωθούν πολύ αργά, αλλά συνήθως απαιτούν χειρουργική αφαίρεση, αν δεν υποχωρήσουν από μόνα τους.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη κύστεων των βλεφάρων;
Η βλεφαρίτιδα και οι κύστεις των βλεφάρων είναι πιο συχνές σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα και μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι ασθενείς αναφέρουν πολυάριθμους παράγοντες που συμβάλλουν στην βλεφαρίτιδα και το σχηματισμό κύστεων. Αυτοί περιλαμβάνουν: την έλλειψη ύπνου, το άγχος στο χώρο εργασίας ή στο σπίτι, την αφυδάτωση, το κλιματιζόμενο περιβάλλον, ακόμα και το αλκοόλ σε λίγες περιπτώσεις. Ωστόσο, υπάρχουν λίγα στοιχεία που να υποστηρίζουν ή να διαψεύδουν, αυτές τις πιθανές αιτίες.
Ποια είναι η θεραπεία αυτών των κύστεων του βλεφάρου;
Τακτική υγιεινή των βλεφάρων με ζεστές κομπρέσες και τοπική αντιβιοτική αλοιφή στα χείλη των βλέφαρων μειώνει την πιθανότητα του σχηματισμού χαλαζίου σε εκείνα τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο. Εδραιωμένες κύστεις μπορούν να επιλυθούν με την αγωγή αυτή, αλλά εκείνες που δεν υποχωρούν απαιτούν μια τομή και απόξεση. Τα ωμέγα λιπαρά (για παράδειγμα, σε συμπληρώματα ελαίου λιναρόσπορου) πιστεύεται ότι μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία των αδένων των βλεφάρων και να μειώσουν τον κίνδυνο συσσώρευσης ελαίου και το σχηματισμό κύστεων.
Τι σημαίνει «τομή και απόξεση»;
Στη διαδικασία αυτή, τα περιεχόμενα της κύστης απελευθερώνεται. Αυτό οδηγεί ταχύτατα στην υποχώρηση της φλεγμονής, και την αποκατάσταση της κανονικής λειτουργίας των αδένων στα βλέφαρα. Μια μικρή ποσότητα τοπικού αναισθητικού εγχέετε κάτω από το δέρμα του βλεφάρου, και το περιεχόμενο της κύστης απελευθερώνεται από την εσωτερική επιφάνεια του βλεφάρου (με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται μια τομή στο δέρμα και μια ορατή ουλή).
Πόσο καιρό πρέπει να περιμένω πριν από την «τομή και απόξεση»;
Περίπου το ήμισυ του συνόλου των κύστεων του βλεφάρου υποχωρούν με συντηρητικά μέτρα μέσα σε περίπου 6 εβδομάδες. Ωστόσο, μερικές φορές μια μικρή υπολειπόμενη συλλογή ελαίων επιμένει μόλις τα φλεγμονώδη χαρακτηριστικά έχουν κοπάσει. Αυτές οι κύστεις, και άλλες που γίνονται πολύ μεγάλες και φλεγμονώδεις, απαιτούν απόξεση για να επανέλθει η φυσιολογική λειτουργία των αδένων. Σε γενικές γραμμές, μια κύστη που υποχωρεί με ζεστές κομπρέσες και τοπικά αντιβιοτικά θα πρέπει να παρακολουθείται, ενώ εκείνες που δεν ανταποκρίνονται ή διογκώνονται απαιτούν μια μικρή χειρουργική επέμβαση.
Είναι αυτή μια μόνιμη κατάσταση;
Όχι - αν και ορισμένοι ασθενείς υποφέρουν από μια περίοδο λίγων μηνών έως χρόνια από υποτροπιάζουσες, ή πολλαπλές, κύστεις βλεφάρων. Όταν η συνοδός βλεφαρίτιδα τίθεται υπό έλεγχο, ο κίνδυνος εμφάνισης μιας κύστης μειώνεται σημαντικά.